Leiden – Schippers Toon en Willem varen rustig langs de woonboten aan de Haarlemmertrekvaart, een doorgaande route van de Kaag naar Leiden. Toon: “We krijgen regelmatig telefoontjes van de bewoners, als er weer boten vol gas langs de woonboten gaan. Elk weekend en doordeweeks op wisselende dagen controleren we.”
“Kijk tijdens het varen eens achterom naar je golfslag”
Toon en Willem varen op één van de zes boten waarmee politie, Belastingdienst en de Provincie Zuid-Holland afgelopen zaterdag 17 mei een grote controle hielden op het water van Leiden en omgeving, van de Vlietlanden tot aan de Kagerplassen, het Oegstgeesterkanaal en de Bollenstreek. Het vaarseizoen is weer begonnen en politieschippers Anton en Freya vertellen wat ze zoal tegenkomen op het water.
Jongeren in bootjes met te veel pk’s
“Kijk eens achterom om te zien hoeveel golfslag je boot maakt”, begint Anton zijn verhaal. “Ik ken woonbootbewoners die echt wanhopig zijn.” De woonboot kan schade oplopen als deze steeds tegen de kant klapt. Ook walkanten en broedende watervogels lijden onder hoge golfslag. Anton: “Vaak zijn jongeren in bootjes met te veel pk’s de boosdoeners. Als ze harder dan twintig kilometer per uur gaan, mogen ze onder de achttien jaar zelfs helemaal niet in zo’n boot varen. Bovendien heb je daar een vaarbewijs voor nodig, en zijn er nog aanvullende eisen zoals reddingsvesten en een brandblusser aan boord. De ouders weten dit meestal drommels goed, maar laten hun kinderen toch hun gang gaan. Dat kan je echter op een boete van 550 euro komen te staan. Daarmee valt een dagje varen toch aardig in het water.”
Geen rem
“Goed zeemanschap”, stelt Freya. “Daarmee begint het allemaal op het water. Een hele belangrijke vaarregel is dat je altijd moet proberen een aanvaring te voorkomen, zelfs als je voorrang hebt. Doe je dat niet, dan ben je ook schuldig. Een boot heeft nou eenmaal geen rem.” In het algemeen geldt: verdiep je in de regels voor je het water opgaat. Je stapt tenslotte ook niet zonder enkele kennis achter het stuur van een auto. Ook al vaar je niet in een snelle boot en hoef je volgens de wet geen vaarbewijs te hebben, er gelden wel regels op het water. Zeker als je vaker wilt gaan varen, loont het de moeite een aantal praktijkvaarlessen te nemen, zo adviseren Anton en Freya.
Voorrang aan rondvaartboten
Tussen het drukke verkeer op de Leidse binnenwateren varen ook een aantal rondvaartboten. “Rondvaartboten hebben voorrang”, vertelt Freya. “Dat is ook logisch, want zo’n lange rondvaartboot kan niet makkelijk achteruit varen of keren. Toch proberen veel schippers, vaak uit ongeduld of gebrek aan kennis, voorrang te nemen op een rondvaartboot. Met soms een aanvaring als gevolg.” Ook bij een brug door rood varen komt nogal eens voor. Ook tijdens deze controle varen twee schippers dwars door het rode signaal heen. Net als op het land kun je dan uiteraard botsingen verwachten. Gelukkig loopt het hier zonder schade af.
Alcohol
“Verder checken we de registratie en het registratiebewijs van boot en motor, en bij boten langer dan 15 meter of sneller dan 20 km/uur ook nog het vaarbewijs, gebruik van het dodemanskoord en aanwezigheid van reddingsvesten en brandblusser”, somt Anton op. “Ook controleren we op alcohol. Zeker bij mooi weer gaat er vaak een kratje bier of een fles rosé mee aan boord. Op het water geldt dezelfde limiet als op land: 220 ug/l oftewel 0,5 promille.” Twee schippers hadden te veel gedronken (340 ug/l en 390 ug/l). Een van hen bestuurde een boot waarvan net een deel van de opvarenden een frisse duik had genomen. Rillend zitten ze nu in de boot te wachten tot alles afgehandeld is. De schippers krijgen een vaarverbod en een proces-verbaal.
43 boten kregen een 100%-controle waarbij uiteenlopende zaken, van registratie, vaarbewijs en openstaande boetes en schulden tot aan veiligheidseisen en alcohol gecheckt werden. Daarnaast zijn nog 24 afzonderlijke alcoholcontroles gedaan. Vijftien schippers zijn bekeurd, waaronder voor snelheid, geen gebruik dodemanskoord, geen vaarbewijs, door rood bij een brug, geen reddingsvesten, geen brandblussers.
Belastingschuld, boete of ‘witgewassen’ boot
Aan de controle deden naast de politie ook de provincie en de belastingdienst mee. Wie nog een belastingschuld of boete had openstaan, kon deze gelijk voldoen. Maar de opsporingsambtenaren keken ook gelijk of boten mogelijk gestolen zijn. Als er is ‘geknoeid’ met een registratienummer of er zijn door de verf heen ander letters te zien, kan dat een indicatie van diefstal zijn. Een landelijk Real Time Intelligence Center raadpleegde meerdere systemen tegelijk om dit na te gaan. Ook keek de politie of een boot wel helemaal eerlijk verdiend is. Hiervoor werkte het afpakteam van de politie-eenheid Den Haag aan de controle mee. Criminelen gebruiken dure boten vaak om hun criminele inkomsten wit te wassen. Iemand met een bescheiden inkomen en een peperdure boot, is verdacht. De politie kan zo’n boot in beslag nemen. Deze zogenoemde patseraanpak geldt zowel op land voor dure auto’s als op water voor dure vaartuigen. Het afpakteam signaleerde geen boten die mogelijk van crimineel geld betaald waren. De belastingdienst heeft beslag gelegd op de auto van een schipper die nog een belastingschuld van 238 euro had openstaan.