In een volle Rijswijkse Schouwburg vertellen officier Petra Gruppelaar, coördinator Joost Murk, teamleider Leendert Brouwer en forensisch expert René Reimerink welke problemen en uitdagingen zij op hun pad naar de oplossing van de zaak zijn tegengekomen.
Gangspoor
In zijn witte overall legt forensisch expert Reimerink uit waar hij op let als hij een plaats delict onderzoekt. ‘In een berm ligt van alles, ook spullen die helemaal niets met de zaak te maken hebben. Maar er lag ook een sleepkabel, een tang en een startkabel, vlak bij elkaar.’ Op het podium speelt hondengeleider Rob met speurhond Mark na hoe ook destijds met een hond de plaats delict is afgezocht naar mogelijke munitie. Langs de dijk was te zien dat ze het lichaam versleept hadden. Naast dit zogenoemde gangspoor vond de politie ook een mes in de buurt van het lichaam. Dit bleek later van doorslaggevend belang.
Schotwond
Op de plaats delict lag weinig bloed, een aanwijzing dat hij ergens anders om het leven was gebracht. ‘Uit de sectie bleek dat hij via een schotwond door het hoofd was omgekomen’, vertelt officier Gruppelaar. ‘Dat de Telegraaf beweerde dat hij ook gemarteld zou zijn, hebben we bewust niet gecorrigeerd. Hierdoor zouden mensen die meer van de zaak wisten, wel eens met ons kunnen gaan praten.’ Teamleider Brouwer schetst een beeld van Van Setten; de uit de kluiten gewassen glazenwasser doet incassozaken voor criminelen, klust bij als uitsmijter en heeft banden met Satudarah. Van deze criminele organisatie wil hij ook graag lid worden.
De regels van Satudarah
‘Satudarah is een zogenoemde 1%-motorclub. Een term die aangeeft dat van alle motorclubs 1% het verpest voor de rest. Van deze 1%-clubs heeft 85% een strafblad.’ Volgens coördinator Murk is het nog niet zo makkelijk om lid te worden van Satudarah. ‘Alleen als een volwaardig lid je introduceert, word je aspirant-lid en uiteindelijk pas echt lid. In de tussentijd moet je alles doen wat je wordt opgedragen. De regels binnen de club zijn hard. Zo is het verbreken van de omerta – je zwijgplicht – tegenover anderen en zeker tegen de politie een absolute doodzonde.’
Ruzie uitpraten
Wanneer het rechercheteam anonieme informatie binnenkrijgt dat Rini zou zijn ‘vermoord door Satudarahleden en vervoerd in het busje van John’, komt het onderzoek in een stroomversnelling. Telecomgegevens maken duidelijk dat Rini vlak voor zijn dood een afspraak maakte met Ronald, een Satudarahlid met wie hij ruzie had gehad. Die ruzie moest eerst worden bijgelegd voor hij zelf Satudarahlid kan worden. Ronald heeft op zijn beurt telefonisch contact met Satudarahleden Bram en Raymond. Op camerabeelden is te zien hoe later de Renault Kangoo van glazenwasser John door de Koningstunnel rijdt.
Beeldonderzoek
Als ‘intermezzo’ tijdens deze avond werpt forensisch deskundige Arjan Mieremet van het Nederlands Forensisch Instituut licht op de mogelijkheden van forensisch beeldonderzoek. ‘In het onderzoek naar de dood van Rini had verder beeldonderzoek geen nut. Er was aan de auto in de Koningstunnel verder niets te zien. Arjan maakt aan de hand van voorbeelden het publiek duidelijk dat je erg voorzichtig moet zijn met de interpretatie van beelden en dat een beeld niet alle oorspronkelijke informatie meer bevat door compressie. ‘Comprimeer je de beelden, dan heb je weliswaar minder opslagruimte nodig en kun je weken filmen, maar je gooit ook details weg.’ Toch is er ook veel wel mogelijk. Zo laat hij zien hoe hij gewiste beelden toch weet terug te halen, uit data die nog op schijf staan. Hiermee kon een fatale mishandeling worden opgelost.
Beeldonderzoeker Arjan stelt ook een paar quizvragen aan het publiek dat met behulp van dit politiehondje kan aangeven wat zij denken dat het goede antwoord is.
Politie ’steelt’ auto
Het rechercheteam besluit de auto van John te ‘stelen’. Met toestemming van een officier mag de politie namelijk heimelijk een auto meenemen voor onderzoek zonder dat de eigenaar dit weet. ‘Opvallend was dat we Johns telefoon aftapten en hem hoorden zeggen dat zijn auto weg was. “Misschien staat hij bij de technische recherche”, hoorden we hem hardop zeggen’, herinnert Murk zich. In de auto vindt de politie geen enkel spoor, nog geen druppeltje bloed.
Tegenvallers én goed nieuws
Tegenslag krijgt het team te verduren als blijkt dat verdachten Bram en Raymond de wijk naar de Dominicaanse Republiek hebben genomen. Dat Nederland geen uitleveringsverdrag met dit land heeft, is geen toeval. Een andere tegenvaller is dat het team geen enkel spoor vindt bij een forensisch onderzoek in de woning van Raymond, de plek waar Rini mogelijk om het leven gebracht is. Het team heeft de woning voor dit onderzoek gehuurd nadat Raymond zelf verhuisd is. Goed nieuws is er ook; op het mes dat op de plaats delict lag zit DNA van Machiel, een hoge baas bij Satudarah.
Aanhoudingen
‘We besluiten om de verdachten Ronald, John en Machiel aan te houden en hun woningen en het clubhuis van Satudarah te doorzoeken.‘ Officier Gruppelaar meent dat het de enige manier is om erachter te komen wat er nou precies gebeurd is: met de mannen praten. In het clubhuis wordt ook met luminol gespeurd naar voor het blote oog onzichtbare bloedsporen.
Bloedsporenonderzoek
In een tweede tussenstuk vertelt zelfstandig bloedbeeldanalist Martin Eversdijk (Loci Forensics B.V.) over onderzoek naar bloedsporen en het effect van luminol. Zo laat hij zien hoe een bloeddruppel meer spetters vormt naarmate het oppervlak waar hij op valt ruwer is. Ook onderwijst hij het publiek hoe je de hoek berekent waarin een bloeddruppel schuin terecht is gekomen. ‘Hoe scherper de hoek hoe ellipsvormiger de druppel.’ Tot slot laat hij zien hoe je met behulp van de stof luminol of het nog sterkere lumiscene bloed zichtbaar kunt maken als bijvoorbeeld geprobeerd is sporen weg te wassen. Spectaculair om te zien is hoe slechts 5 milliliter bloed in een aquarium oplicht na toevoeging van een beetje lumiscene. Trots vertelt hij hoe wij in Nederland wereldleidend zijn in het werken met lumiscene. ‘Doordat wij de lumiscene met compressie sprayen blijft het DNA in het bloed beter bewaard en hebben we voor een heel huis slechts twee colablikjes vol lumiscene nodig.’
Wat er is gebeurd
De mannen gaan inderdaad praten. Zelfs Satudarahbaas Machiel verbreekt zijn omerta. Hij heeft zijn mes ooit aan Raymond gegeven, verklaart hij, als symbolisch cadeau. Ik had die avond mijn Renault Kangoo aan Bram uitgeleend, laat John weten. Als klap op de vuurpijl zegt Ronald tijdens het verhoor dat hij erbij was toen Raymond bij hem thuis Rini door het hoofd schiet. Dit maakt de puzzel compleet; Rini belde Ronald om de ruzie uit te praten, Ronald belde Bram en Raymond omdat hij – onder de indruk van het imposante postuur van de 145 kilo wegende Rini – wel wat bijstand meende te kunne gebruiken. De gemoederen raken verhit. Raymond zou Rini een klap met zijn vuurwapen hebben gegeven wanneer Rini op hem afkomt. Het wapen gaat af en treft hem dodelijk.
Aanhoudingen Bram en Raymond
Bram keert op een gegeven moment uit eigen beweging terug uit de Dominicaanse republiek, waarna hij wordt aangehouden. Als Raymonds toeristenvisum verlopen is, wordt hij onder begeleiding van de Nederlandse marechaussee naar Curaçao gebracht waar hij wordt aangehouden en overgebracht naar Nederland.
Straffen
Gruppelaar eist bij de rechtbankzitting tien jaar cel voor schutter Raymond, twee jaar voor Ronald en 18 maanden voor Bram. John en Machiel worden niet vervolgd, omdat ze geen aandeel in de dood van Rini hadden. De rechter spreekt tegen Raymond de geëist tien jaar uit. Ronald en Bram krijgen respectievelijk vijftien en zes maanden gevangenisstraf. ‘Voor mij is een zaak dan voorbij’, vertelt Gruppelaar. ‘Voor de nabestaanden is een zaak echter nooit voorbij. Dat blijkt ook uit de slachtofferverklaring van Rini’s zus die op de zitting is voorgelezen. “Hij was altijd bezorgd en lief tegenover mij. […] Ik mis hem verschrikkelijk en moet soms heel hard huilen. [… ] Ons leven is totaal overhoop gehaald en zal nooit meer hetzelfde zijn.”
Volgende Politie Den Haag Exclusief
De volgende editie van Politie Den Haag Exclusief vindt volgend jaar november plaats. Houd hiervoor rond die tijd de kanalen van Politie Den Haag in de gaten.