Deze criminelen maken zich schuldig aan misdrijven zoals auto- en woninginbraken, winkeldiefstal, insluipingen, oplichting aan de deur, skimming en zakkenrollerij. De bendes strijken ergens neer en reizen na een korte periode weer verder. Dit noemen we ook wel mobiel banditisme. De aanpak hiervan staat hoog op de prioriteitenlijst van de politie.
De dadergroepen komen vaak uit Oost-Europa maar de controles richten zich ook op bendes die vanuit Nederland opereren en bijvoorbeeld woninginbraken plegen. Door vier dagen lang controles op geselecteerde wegen te houden, gooit de politie een groot net uit om deze rondreizende bendes te vangen. Marian Bekema, projectleider mobiel banditisme Noord-Nederland: ‘Het krijgen van een goed beeld van deze rondtrekkende criminelen is een uitdaging, mede doordat ze vaak in wisselende samenstellingen opereren en hun werkwijze nog weleens aanpassen. Daarom zijn deze controles ook zo waardevol.’
Meerwaarde controles
Het zoeken naar verdachte voertuigen gebeurt vooral met behulp van ANPR (Automatic Number Plate Recognition). Daarnaast vinden controles plaats waarbij criteria als voertuig, plaats, tijd en eventueel beschikbare informatie van belang zijn. De controles vinden plaats op de wegen waar recent de meeste ANPR-hits zijn geweest. Met ANPR scant een camera kentekens van voorbijrijdende voertuigen. Deze worden vergeleken met een lijst in een computersysteem. Dit is een lijst met kentekens die op naam staan van mensen die worden gezocht, boetes open hebben staan of om andere redenen bij de politie bekend zijn. Als een kenteken matcht met een kenteken uit de lijst dan wordt dit een ‘hit’ genoemd.
Naast het aanhouden van rondtrekkende criminelen, zit de meerwaarde van de controles in de informatie die verzameld wordt. Rondreizende woninginbrekers laten zich vaak lastig pakken. Ze spreken de taal niet, hebben geen of een vals identiteitsbewijs en rijden in auto’s met Nederlandse kentekens die op naam staan van een katvanger. Marian Bekema: ‘Door informatie over verdachte personen en hun reisbewegingen te verzamelen, krijgen we een steeds beter beeld van deze criminele groepen. Op basis hiervan proberen we verbanden te leggen, en uiteindelijk deze criminelen aan te pakken.’
Agenten konden tijdens de controles via een speciale app rechtstreeks de landelijke systemen raadplegen voor informatie. Dezelfde bevraging werd tegelijkertijd ook gedaan bij Europol en andere deelnemende landen. Door de gegevens uit meerdere landen naast elkaar te leggen, kan de politie deze ongrijpbare criminele groepen toch in kaart brengen. Ook wanneer ze tijdens de controle niet op heterdaad worden betrapt, wordt er wel waardevolle informatie over hen verzameld.
Internationale samenwerking
De controles maakten onderdeel uit van een Europese politieactie op de weg. De kracht ervan zit in de (internationale) samenwerking. De Regionale Eenheden, de Landelijke Eenheid en andere Europese politie-eenheden zoals het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Oostenrijk, België, Griekenland, Ierland, Roemenië en Bulgarije werken hierbij nauw samen. Daarnaast sluiten ook partners zoals de Koninklijke Marechaussee, de Douane, de Belastingdienst en de IND aan.
Resultaten
De controles vonden plaats op verschillende plekken op de (snel)wegen van Noord-Nederland (A7, A28, A32, A6, N33 en de ringweg rond Groningen). Tijdens de controles zijn ongeveer 12.000 voertuigen gescand door middel van ANPR. Er werden 50 automobilisten op basis van de ANPR controles staande gehouden en gecontroleerd. Daarnaast werden ook nog 350 overige weggebruikers gecontroleerd. In totaal werden drie personen aangehouden voor het niet willen meewerken aan een controle, het moeten afstaan van DNA en een persoon kon zich niet legitimeren. Daarnaast zijn er ook bekeuringen uitgeschreven voor diverse verkeersovertredingen zoals kleven, verkeerd inhalen, te hard rijden en niet op orde hebben van de autopapieren.