Den Haag – In mijn diverse leidinggevende functies moest ik collega’s vaker slecht nieuws brengen. Vijf van zulke gesprekken op één ochtend is mij echter nog nooit overkomen. Tot afgelopen woensdag. Vijf collega's die betrokken zijn bij inkoop en aanbestedingen vernamen van mij dat ik hen op non-actief stel en waarom.
In mijn diverse leidinggevende functies moest ik collega’s vaker slecht nieuws brengen. Vijf van zulke gesprekken op één ochtend is mij echter nog nooit overkomen. Tot afgelopen woensdag. Vijf collega’s die betrokken zijn bij inkoop en aanbestedingen vernamen van mij dat ik hen op non-actief stel en waarom.
Ik verzeker u: dat komt hard aan. Niet alleen omdat het toegewijde, ervaren en vakkundige mensen betreft. Stuk voor stuk zijn zij onschuldig totdat een onafhankelijke rechter het tegendeel bewezen heeft. Laat daar geen enkel misverstand over bestaan. En toch was deze ingrijpende en pijnlijke maatregel onvermijdelijk.
Hun persoonlijke belang weegt voor mij bij zo’n beslissing vanzelfsprekend zwaar mee. In dit geval slaat de balans echter door naar het korpsbelang. Onze onkreukbaarheid en betrouwbaarheid mogen in geen enkel opzicht ter discussie staan. Op basis van de nu beschikbare feiten kan ik niet met de hand op het hart beweren dat daarvan geen sprake is.
Zelfs de schijn van integriteitsgebrek tast onze geloofwaardigheid en daarmee ons functioneren aan. Mijn collega’s en ik werken in dat opzicht in een glazen huis. Op straat spreken burgers ons aan op die veronderstelde en onbewezen ‘beerput’ bij de politie.
De Rijksrecherche onderzoekt al geruime tijd de aanbesteding voor politievoertuigen. De uitkomst daarvan is ongewis, ook voor mij. Hoeveel tijd dit nog duurt, weten wij evenmin. Wel staat vast dat zo’n langdurig onderzoek geruchten en speculaties voedt. Onder zo’n zwaard van Damocles kan niemand op den duur naar behoren functioneren. Ook dat speelde mee bij het genomen besluit. Mocht dit onderzoek geen bewijs opleveren, dan stel ik mij persoonlijk garant voor eerherstel.
Uiteraard begrijp ik dat dit besluit meer dan vijf collega’s raakt. Veel volstrekt betrouwbare, toegewijde en deskundige inkoopcollega’s voelen zich door de gebeurtenissen in het beklaagdenbankje gezet. Volstrekt ten onrechte. De nu genomen maatregelen doen op geen enkele wijze afbreuk aan hun betrokkenheid en kwaliteiten. Daar wil ik heel duidelijk over zijn.
Tegelijkertijd sluit ik niet mijn ogen voor de onmiskenbare knelpunten in het inkoopproces. Daar worstelden de voormalige korpsen al jaren mee. Het is complex en gaat om veel geld. Het beeld van gesjoemel is gauw gevestigd. Denken dat één politie hier bij toverslag verandering in brengt, is eenvoudigweg een illusie. Integendeel, de komst van één politie scherpte deze problematiek in bepaalde opzichten juist aan.
Een simpel voorbeeld. Een partij printpapier kon elk van de voormalige 26 korpsen als het ware bij de leverancier om de hoek bestellen. Nu wij één politie zijn, hebben wij louter door de toegenomen volumes meteen te maken met een Europese aanbesteding. Dat brengt nogal wat teweeg. Veel van de vertrouwde leveranciers kunnen dit soort orders niet behappen. Er dreigen zelfs faillissementen. Zij vechten dus om hun bestaan.
Eén politie verschaft wel meer inzicht. Ook in wat niet goed gaat. Bij veel van onze inkopen gaat het om grote bedragen. Wat nu gebeurt, toont aan hoe kwetsbaar het ons maakt. Er is mij alles aan gelegen om hierin verandering te brengen. Want wie een nieuw korps bouwt, heeft nieuwe materialen nodig. Inkoop is een vitale factor voor onze toekomst.
De komende tijd gaan wij er dan ook flink aan trekken. De onafhankelijke Expertgroep Aanbestedingen bewaakt dit hele tracé. Daarin zit het neusje van de aanbestedingszalm die de overheid in huis heeft. Deze expertgroep breiden wij uit met externe deskundigen. De versterking draagt eraan bij dat elke aanbesteding zo zuiver en transparant mogelijk verloopt.
Ook intern gaan wij aan de bak. Met iedereen die betrokken is bij het inkoopproces voeren wij de komende tijd gesprekken. Niemand uitgezonderd. Ik doe een dringend beroep op iedere collega: spreek vrijuit. Wie ook maar het geringste vermoeden heeft dat ergens iets niet in de haak is, moet het ons melden. Niemand zal hen dat nadragen. Integendeel. Daar sta ik voor in. Want schoon schip maken op het totale inkoopdossier heeft nu de hoogste prioriteit. Ik heb er ieders visie en ervaring hard bij nodig.
Mijn vertrouwen in de politiemensen die voor ons dit ingewikkelde werk met zo veel afbreukrisico verrichten, is onverminderd groot. Het korps realiseren dat ons allen voor ogen staat, vraagt echter om meer dan alleen vertrouwen. Ik moet er mijn hand voor in het vuur kunnen steken dat op het inkoopbeleid van de politie niets, maar dan ook niets valt aan te merken.
Iedere burger moet blindelings van betrouwbare politie uit kunnen gaan. In werkelijk elk opzicht. Dat is de uitdaging waar wij nu op het punt van aanbestedingen voor staan. Deze uitdaging ga ik aan. Ik reken op de steun van al mijn collega’s.
Gerard Bouman
korpschef