Criminele verbanden vormen op meerdere fronten een serieuze bedreiging voor de samenleving en het vertrouwen in de rechtsstaat. De problematiek van ondermijning is fors, complex en heeft impact op alle dorpen en steden in Twente. De onder- en bovenwereld raken steeds meer verweven in het alledaagse leven. Twente wil de georganiseerde ondermijnende criminaliteit daarom effectief tegenwicht bieden met een integrale aanpak. Onderdeel van deze aanpak is de actieweek. Dit was de tweede integrale actieweek. Eerder, in maart 2019, was de eerste editie, waarbij er veertig integrale acties plaatsvonden. In deze tweede week waren er dat dus aanzienlijk meer, en met succes.
Integrale controles
Overheidsinstanties, onder aanvoering van de veertien Twentse gemeenten, werkten in de actieweek samen met politie, Belastingdienst, Rijksdienst voor het Wegverkeer, Douane, het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC), de NVWA, het UWV, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), het Openbaar Ministerie, de Veiligheidsregio Twente (waaronder de brandweer) en vele anderen. Wanneer de partners bij één van de integrale controles (strafrechtelijke) overtredingen of andere signalen van criminaliteit constateerden, werden betrokken overheidsinstanties ingeschakeld om meteen door te kunnen pakken. De acties en controles in zowel de steden als de landelijke gemeenten waren zowel preventief als repressief en niet uitsluitend gericht op drugsgerelateerde criminaliteit, maar bijvoorbeeld ook op zorgfraude, mensenhandel en branches als vakantieparken en taxibedrijven.
Resultaten en acties
- Er zijn op twee plaatsen labs voor de productie van synthetische drugs gevonden. In Haaksbergen betrof het een kleiner lab dat niet in werking was. In Oldenzaal werd een groot drugslab aangetroffen, waarbij ook één aanhouding werd gedaan. Deze locatie werd gecontroleerd in het kader van een al langer lopend integraal onderzoek, waarbij verschillende overheidspartners nauw samenwerkten op basis van het RIEC-convenant.
- Gedurende de week zijn meerdere taxibedrijven bezocht. Door de Belastingdienst is daarbij op twee voertuigen beslag gelegd en er werden vorderingen geïnd. Ook is in de nacht van zaterdag op zondag het taxivervoer gecontroleerd vanuit Enschede, Hengelo en Almelo. Meerdere misstanden kwamen aan het licht over onder meer de technische staat van de voertuigen en uitkeringsfraude. Enkele taxi’s moesten hun werk per direct stoppen en boetes zijn uitgereikt.
- Tijdens een grote integrale verkeerscontrole vrijdagavond werden 12 auto’s afgesleept, ruim 44 duizend euro geïnd door de Belastingdienst, twee aanhoudingen verricht vanwege illegaliteit en 51 processen verbaal uitgereikt voor allerlei verkeersovertredingen.
- Tijdens de week vonden er meerdere integrale controles plaats bij zorgbureaus. Hierbij lag de focus vooral op de mate van kwaliteit van zorg. Bij één zorginstelling werd de dagbesteding direct beëindigd omdat de kwaliteit niet overeenkwam met de zorg die aan cliënten was beloofd en door de overheid wordt betaald. De aanpak van zorgfraude is een speerpunt in Twente omdat het vaak kwetsbare mensen raakt. Bij zorgfraude wordt bovendien misbruik gemaakt van overheidsgeld.
- Politie, gemeenten en Belastingdienst gaven tijdens de week opnieuw een workshop ‘herken ondermijning’ aan docenten van het ROC van Twente. In totaal zijn daarmee al meer dan 150 docenten bereikt. De workshop creëert bewustwording bij MBO-docenten en biedt hen handelingsperspectief. Docenten leren hoe ze het beste kunnen omgaan met studenten waarvan vermoed wordt dat ze bij criminele zaken zijn betrokken. Ook gaan docenten aan de slag met het maken van lessen over ondermijning.
- De politie voerde op meerdere plaatsen prostitutiecontroles uit. Hierbij werd vooral ingezet op misstanden en signalen van mensenhandel. Dertien dames zijn gecontroleerd, waarvan er twee illegaal in Nederland verbleven. Ook bleek er in één geval sprake te zijn van uitkeringsfraude.
- Tijdens meerdere controles is in totaal voor ruim 10.000 euro aan illegale sigaretten in beslag genomen.
- In Almelo werden inwoners, medewerkers van corporaties en makelaars gewezen op de gevaren van hennepkwekerijen en drugslabs. In een in een container nagebouwde hennepkwekerij kregen bezoekers tips van politie, gemeente en de netbeheerder over het herkennen van verdachte situaties en de risico’s van kwekerijen en laboratoria. Via geurkaarten en parfumflesjes met ‘Xtacy’ leerden bezoekers de kenmerkende geur van XTC herkennen. De hennepcontainer vormde de aftrap van een bewustwordingscampagne over illegale hennepteelt. Deze campagne, onder het motto ‘Niet wegkijken maar aanpakken’, wordt in meerdere plaatsen in Twente gevoerd. Ook de geurkaarten en parfumflesjes met XTC-geur werden in de afgelopen week in de meerdere Twentse gemeenten ingezet.
- Er zijn op acht plaatsen hennepkwekerijen aangetroffen met een totale waarde aan planten en gedroogde toppen van zo’n 250.000 euro. Er zijn ruim 2200 planten en zes kilo gedroogde hennep gevonden. Hiervoor komen nog vervolgacties door onder meer politie en justitie (strafrechtelijke aanpak), de Belastingdienst (fiscale controles) en de betrokken gemeentes (bestuursrechtelijke aanpak). Eerste schattingen geven aan dat er dan sprake kan zijn van minimaal 500.000 euro aan wederrechtelijk verkregen voordeel en in beslagname van panden en voertuigen.
Effectieve samenwerking
De samenwerkende diensten maakten goed gebruik van elkaars expertise tijdens de week. De week heeft netwerken versterkt en de uitwisseling van ideeën op gebied van vernieuwing bevorderd. De actieweek leidt tot een aantal vervolgonderzoeken. Informatie die is verkregen tijdens de controles wordt komende tijd gecontroleerd door betrokken instanties, waaronder de Belastingdienst, de Sociale Recherche Twente en de Douane. Wanneer er aanleiding toe is volgen hieruit nog handhavingsacties, zoals bestuurlijke rapportages, fiscale vorderingen en berekeningen over verzwegen inkomen.